Hoe oud ben jij?

rechten 12-16 jaar

Er zijn een heleboel redenen om naar een dokter te gaan. Als je steeds maar hoofdpijn hebt bijvoorbeeld of als je aan de pil wilt. Naar het ziekenhuis hoef je pas als je huisarts denkt dat er een specialist naar je moet kijken. Breek je een been met sporten, dan word je meestal direct naar het ziekenhuis gebracht. Moet de dokter je vertellen wat hij gaat doen? Ja natuurlijk, want het is jouw lijf! Het kan bovendien een hele geruststelling zijn want soms is de fantasie erger dan de werkelijkheid.
De dokter moet aan jou ook vragen of je het goedvindt wat hij gaat doen. Maar wat als je niet wilt, kun je dan weigeren? En als jij het wel wilt en je ouders niet? Of als je het niet aan je ouders wilt vertellen? Wie beslist er dan?

Al die zaken zijn geregeld in de WGBO, de Wet op de Geneeskundige Behandelings- overeenkomst. Het gaat in die wet over twee dingen die hartstikke belangrijk voor je zijn: inforamtie en toestemming.
De wet gaat ervan uit dat je vanaf 12 jaar oud genoeg bent om zelf ook een belangrijke stem te hebben in zaken die met je gezondheid te maken hebben. Je mag nog niet alleen beslissen (op enkele uitzonderingen na) maar jouw mening is net zo belangrijk als die van je ouders.

De wet schrijft de volgende regels voor:

  1. Zowel jijzelf als je ouders hebben recht op informatie.
  2. Zowel jijzelf als je ouders moeten toestemming geven voor een onderzoek of behandeling.
  3. Zowel jijzelf als je ouders mogen in je medisch dossier kijken.
    In het medisch dossier schrijft de dokter alles op over wat er met je aan de hand is en wat er is besloten daaraan te doen.

En als het mij nou niet zoveel interesseert?

Wettelijk gezien moet jij toestemming geven, maar dat wil niet zeggen dat je dat ook altijd doet. Soms is het gewoon lekker om je ouders te laten beslissen. Toch is het goed erover na te denken. Zorg in ieder geval dat je begrijpt wat er wordt verteld en vraag door als je iets niet begrijpt. Het gaat tenslotte om jouw lijf en jouw gezondheid!

Als jij en je ouders toestemming moeten geven, moeten jullie wel met elkaar eens zijn.
Het kan natuurlijk gebeuren dat de kinderarts een behandeling voorstelt die je absoluut niet wilt. Of jij wilt iets, maar je ouders zijn erop tegen.

Hoe zit het dan met de toestemming?

Het allerbeste is natuurlijk om gewoon met elkaar te praten en samen met de dokter te zoeken naar een oplossing.

En als we het oneens blijven?

Daar is nou de wet voor. Die is er vooral om zaken te regelen die jullie samen niet op kunnen lossen. Als jullie het niet met elkaar eens zijn of als je niet wilt dat je ouders geïnformeerd worden, dan kan jouw stem doorslaggevend zijn. Een paar voorbeelden.

Voorbeeld 1
Stel je bent 12 jaar en wilt je laten inenten tegen bepaalde ziektes. Je ouders zijn het daar niet mee eens en geven je geen toestemming. Mag de dokter je, zonder toestemming van je ouders, toch die prikken geven? Ja, als hij vindt dat je een verstandig besluit neemt, zal hij je inenten.

Voorbeeld 2
Stel je bent een meisje van 14 en wilt de pil. Volgens de wet moeten je ouders daarvoor toestemming geven, maar jij wilt niet dat ze het te weten komen. Is de dokter verplicht zoiets te vertellen? Nee, dat hoeft niet. Als je oud en wijs genoeg bent, mag je zonder toestemming van je ouders aan de pil. Wel moet je met de dokter overleggen hoe het moet met de verzekering of de rekening, want daar hebben die knappe koppen die de wet maakten niet aan gedacht.

Dus als mijn ouders en ik het niet eens zijn of als ik iets wil wat zij niet mogen weten, gebeurt er wat ik wil?

Nee, zo zit de wet niet in elkaar. Je kunt wel veel willen, maar niet alles is mogelijk. Stel je bent 14 jaar en je neus is 'n beetje scheef. Op televisie heb je gezien dat ze zo'n neus recht kunnen zetten en dat lijkt je wel wat, maar je ouders zijn erop tegen. Wie beslist? In dit geval zal de dokter voorstellen te wachten tot je zestien bent. Dan mag je dat helemaal zelf beslissen, nu beslissen je ouders.

Waarom de ene keer wel en de andere niet?

Dat is moeilijk uit te leggen, maar het heeft ermee te maken of je een behandeling kunt nalaten of uitstellen zonder dat dit ernstige gevolgen voor je heeft. Ongewenst zwanger worden of kinderverlamming krijgen vinden de dokters nu eenmaal erger dan een scheve neus.